Đinh lăng sấy khô (thân, cành, lá)

Mô tả cây đinh lăng

Cây Đinh Lăng hay còn gọi là cây gỏi cá, nam dương sâm. Cây Đinh lăng được trồng để ăn lá, làm thuốc. Cây đinh lăng rất tốt cho sức khỏe nhưng lại dễ trồng và dễ tìm. Vì thế Hải Thượng Lãn Ông gọi cây đinh lăng là sâm của người nghèo. Cây chỉ có dược tính khi trồng trên 5 tuổi những cây lâu năm được nhiều người săn đón với giá cao. Khi sử dụng đinh lăng làm thuốc, có thể dùng đinh lăng tươi hoặc đinh lăng sấy khô đều được.
Tên khác: Nam dương sâm, cây gỏi cá
Tên khoa học: Panax fruticosum L, Tieghemopanax frutiscosus Vig, Polyscias fruticosa Harms
Họ: Ngũ gia bì (Araliaceae)

1. Đặc điểm hình thái

Phần lớn các cây đinh lăng đều không cao đến 1.5m. Thân gỗ nhỏ và có nhiều tán lá như hình xương cá mọc sum xuê. Đinh lăng thuốc giống cây lá kép, mọc so le, mỗi lá đinh lăng có 3 lần xẻ lông chim còn phía mép có răng cưa. Hoa đinh lăng có màu trắng xám, mọc tụ lại ở đầu cành.

Thông thường lá và củ đinh lăng thường dùng làm thuốc. Người dân dùng lá đinh lăng tươi để nấu nước uống chữa bệnh, thải độc. Nếu muốn tích trữ dùng lâu ngày sẽ phơi khô đinh lăng hoặc sao vàng hạ thổ đinh lăng bảo quản lâu dài.

2. Thu hái – sơ chế 

Dược tính của đinh lăng được đánh giá cao nhất sau 3 năm trưởng thành. Cây thường được thu hoạch vào mùa thu. Sau đó dùng nguyên liệu tươi sẽ được thái nhỏ để sấy hoặc phơi khô lá đinh lăng, rễ cây đem sắt mỏng và sao vào bảo quản.

3. Thành phần hóa học 

Thành phần dược tính của cây đinh lăng có chứa tới 8 loại saponin oleaneane (chủ yếu trong lá). Còn trong rễ cây đinh lăng cũng có chứa nhiều saponin tương tự như sâm. Đinh lăng tươi hay lá đinh lăng phơi khô đều có lượng vitamin lớn và có tới 20 loại axit amin quan trọng đối với sức khỏe như methionin, lyzin, cystein.

4. Vị thuốc

Trong ghi nhận Đông y, dược liệu đinh lăng khô có vị ngọt, vị hơi đắng, tính mát.

Công dụng của lá đinh lăng phơi khô

Đinh lăng sấy khô có rất nhiều công dụng trong điều trị các chứng suy nhược nói chung. Rễ và lá đinh lăng là những bộ phận thường được dùng làm thuốc. Đối với lá đinh lăng, vị thuốc được dùng tươi hoặc dùng khô tùy thuộc vào điều kiện gia đình. Những công dụng chính của lá đinh lăng phơi khô được công nhận trong Y học dân tộc gồm có:

- Nước lá đinh lăng khô có tác dụng lợi tiểu, bồi bổ cơ thể suy nhược gầy yếu.
- Thải độc cơ thể, chữa cảm sốt, giã nát đắp chữa chứng mụn nhọt, sưng tấy.
- Cải thiện tình trạng dị ứng ngoài da, dị ứng thời tiết, mề đay.
- Tác dụng an thần, chữa mất ngủ và tăng cường trí nhớ.
- Hỗ trợ điều trị các trường hợp tiêu hóa kém, nhức đầu, ho ra máu.
- Đinh lăng khô chữa thấp khớp, đau nhức xương khớp.
- Giải quyết tình trạng tắc tia sữa, tăng cường đề kháng cho phụ nữ sau sinh.
- Chữa sưng và đau ngực, đảm bảo chất lượng và số lượng sữa.
- Trị ra mồ hôi trộm ở trẻ nhỏ, giúp trẻ ngủ ngon,
 

Cách bảo quản lá đinh lăng khô

Sau khi sấy khô lá đinh lăng, người bệnh nên sao kỹ lá đinh lăng qua lửa để bảo quản được lâu hơn. Để tránh mốc ẩm, bạn nên trữ đinh lăng khô trong túi nilon buộc kín hoặc túi hút chân không. Bảo quản túi ở nơi cao ráo, thoáng gió và không để trực tiếp dưới nắng. Trong điều kiện thời tiết mưa phùn kéo dài hay hanh nồm thì việc bảo quản lá đinh lăng khô trong tủ kín để tránh ẩm mốc.